Biała flaga

Interpretacja

Pięciu młodych mężczyzn, ubranych we eleganckie fraki, z muszkami lub jedwabnymi fularami, stoi w jednej linii za biało-czerwonym szlabanem. Cała grupa tonie w ciemnościach, jedynie ich twarze i torsy są oświetlone – przez świecę, którą trzyma jeden z mężczyzn. Jego towarzysz dzierży z kolei białą flagę na wysokim drzewcu. Widoczny na pierwszym planie podniesiony klaps filmowy z napisem „start” sugeruje, że mamy do czynienia z nagrywaniem obrazu filmowego. System prętów rozciągających się wokół centralnej sceny nasuwa podejrzenie, że mężczyźni ci znajdują się na fotografii lub wydruku wiszącym na wsporniku, podobnie, jak susząca się na klamerkach mniejsza fotografia na pierwszym planie.  Jednak widać, że to nie zgadza się z flagą, która przebija się przez wsporniki i wychodzi na pierwszy plan. Może należy traktować te kilka planów jak symboliczne klisze, stereotypy które przysłaniają prawdziwy obraz rzeczywistości. To, co jest widoczne w twarzach i postaciach mężczyzn to ich rezygnacja, brak woli walki.

Tytuł i rok powstania pracy wskazuje, że autor nawiązuje do utworu Republiki „Biała flaga” z 1982 roku. Tam pojawia się pochód maszerujących dawnych przyjaciół, w garniturach, spieszących do tego, aby wynegocjować jak najlepsze warunki kapitulacji, aby dobrze odnaleźć się w nowym systemie.

Obraz wyróżniony podczas pierwszego po stanie wojennym konkursu Bielska Jesień, jak wszystkie inne prace prezentowane publicznie musiał być poddany cenzurze. Jak się okazuje jego treść nie wzbudziła żadnych wątpliwości cenzora. Podobno treść utworu Republiki została tylko w jednym miejscu zmieniona przez cenzurę (zamiast „w tak kulturalnych okularach” pojawiło się „tak kulturalnie opowiada”): nie odczytano buntowniczego przesłania utworu, którego bohater nie zgadza się na konformizm i odcina od dawnych przyjaciół.  

Bibliografia

Kat. wyst. XX Ogólnopolska Wystawa Malarstwa „Bielska Jesień ‘83”, s. 27.

Wystawy

1983 – XX Ogólnopolska Wystawa Malarstwa „Bielska Jesień ‘83”, Nagroda BWA.