Mandala

Opis

Praca abstrakcyjna zakomponowana w prostokącie na papierze o nieregularnych brzegach, przedstawiająca centralny układ geometrycznych form malowanych miękko w rozbielonych oranżach. Dominantę stanowi czarny krąg znajdujący się w samym środku dużego, centralnie usytuowanego kwadratu. Po jego zewnętrzynych bokach, na osiach kompozycji, umieszczono cztery małe kwadraty nasycone czerwonawym kolorem.

Interpretacja

Okrągły centralny element wpisany w kwadrat, rozwijany w czterech kierunkach na cztery strony świata. Rozbudowana wersja mandali nr inw 365, z tym samym gorejącym czarnym słońcem w centrum.

Bibliografia

– Urszula Broll [kat. wyst.], wyd. Biuro Wystaw Artystycznych, Jelenia Góra 2005, s. 66
– Malarstwo, Art NEW media. Polska sztuka współczesna, Warszawa, 2006, reprod.: http://www.artnewmedia.pl/wybrane prace [dostęp: 10.02.2011]
– reprod: “Format”, nr 49, 2006, s. 93
– plakat do wystawy Urszuli Broll „Mandala”, Galeria Bielska BWA, Bielsko-Biała, 2007
– Kolekcja Sztuki Galerii Bielskiej BWA [album], red. i oprac. G. Cybulska, Galeria Bielska BWA, Bielsko-Biała 2011, s. 26, 205
– best, „Z Bielska do Koszęcina”, publikowana reprod.: Urszula Broll „Mandala”, portal Beskidzka24 (aktualizacja 29.09.2015), http://www.beskidzka24.pl/sucha_besk/artykul,z_bielska _do_ koszecina,37126.html
– folder „Pokaz 4.” (2). Kolekcja Sztuki Galerii Bielskiej BWA, Galeria Bielska BWA (23.06 28.08.2016); reprodukcja pracy

Wystawy

2005 – „Urszula Broll”, wystawa indywidualna, Biuro Wystaw Artystycznych, Jelenia Góra; Wałbrzyska Galeria Sztuki BWA, Zamek Książ; Biuro Wystaw Artystycznych, Katowice; Galeria Sztuki, Legnica
2006 – „Malarstwo”, wystawa indywidualna, Art NEW media. Polska sztuka współczesna, Warszawa
2007 – „Mandala”, Galeria Bielska BWA, Bielsko-Biała
2010 – „50 obrazów”, Galeria Bielska BWA, Bielsko-Biała
2015 – „Miejsce sztuki”, Koszęcin, Kaplica zamkowa, siedziba Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk” im. St. Hadyny (25.09–31.12.2015)
2016 – „Pokaz 4.” Kolekcja Sztuki Galerii Bielskiej BWA, Galeria Bielska BWA (23.06–28.08.2016)
2019 – „Korzenie współczesności”, Sosnowieckie Centrum Sztuki – Zamek Sielecki (6.09–6.10.2019)
2022 – „Urszula Broll – Atman znaczy Oddech”, wystawa retrospektywna, Galeria Bielska BWA, Bielsko-Biała (21.01–20.02.2022).

Audiodeskrypcja

Obraz Urszuli Broll o tytule „Mandala”.
Powstał w 1966 roku, w technice temperowej na papierze.
Wysokość 61 cm, szerokość 48 cm.

Zbiory Galerii Bielskiej BWA.

Abstrakcyjna, geometryczna kompozycja z czterech mniejszych kwadratów, usytuowanych po bokach centralnego, większego z otwierającym się w nim kołem. Geometryczne kształty konturowane odręczną kreską, otoczone brązowo-czerwoną ramką, zarysowaną na kremowym, prostokątnym papierze o nieregularnych, postrzępionych brzegach. Rogi ramki niejednorodnie pogrubione. Mniejsze kwadraty o barwie zgaszonej, mglistej czerwieni. Każdy ulokowany na osi jednego z boków dużego kwadratu w centrum, delikatnie konturowanego brudnym odcieniem czerwieni.
Na jego półprzejrzystym, pomarańczowołososiowym tle, eteryczną czernią wymalowane średniej wielkości koło, obwiedzione ognistoczerwonawym, rozedrganym i cienkim konturem.

Całość sprawia wrażenie kompozycji malowanej szybko, z zarysowanymi spontanicznie kształtami, wywołując efekt odręczności i szkicowości. Efekty kolorystyczne wywołane zostają zróżnicowaniem odcieni i laserunkowym, półprzezroczystym nakładaniem farby.

Wibrująca kolorem kompozycja przykuwa wzrok odbiorcy w swym wnętrzu – w ciemnym kole, które obwiedzione ognistym pierścieniem zachęca do kontemplacji przedstawionych form i kryjących się za nimi treści.
Artystka zatytułowała obraz „Mandala”, czym odwołała się do jednego z najważniejszych symboli i motywów pojawiających się w buddyzmie, wspomagającego proces medytacji, mającego duże znaczenie religijne. Mandala jest w kulturze Wschodu sposobem na ujarzmienie chaosu, który przybiera harmonijną formę – zwykle jest to połączenie kwadratu symbolizującego sferę wewnętrzną, związaną z człowiekiem oraz ziemią, oraz koła symbolizującego to, co zewnętrzne – niebo, transcendencję i nieskończoność.
„Mandala” Urszuli Broll namalowana pod koniec lat 60. XX wieku pochodzi z czasów, gdy artystka przynależała do Oneironu, grupy artystycznej powstałej w Katowicach w kręgu twórców inspirujących się filozofią buddyzmu. W jej skład wchodzili m.in. Henryk Waniek oraz ówczesny mąż artystki, Andrzej Urbanowicz. W tym czasie artystka tworzyła najczęściej obrazy malowane farbami wodnymi. W pracach z tego okresu nawiązywała do systemów znaków i symboli religii buddyjskiej oraz teorii archetypów Carla Gustava Junga, tworząc kompozycje z przenikających się kolorystycznie stref oraz opierające się na motywie mandali.

Urszula Broll urodziła się w 1930 roku w Katowicach. Studiowała w katowickiej filii Wydziału Grafiki ASP w Krakowie. Dyplom uzyskała w 1955 roku. W 1953 wraz z Konradem Swinarskim, Klaudiuszem Jędrusikiem, Hilarym Krzysztofiakiem, Marią Obrembą, Zdzisławem Stankiem oraz innymi artystami utworzyła Grupę St-53. Od 1983 roku mieszka oraz tworzy w buddyjskiej kolonii w Przesiece pod Jelenią Górą.